BIP Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie

Rodzina zastępcza to taka rodzina, która zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowe opieki rodzicielskiej.


Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobom niepozostającym w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki:

- dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodzin zastępczej

- mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

- korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich

- nie są lub nie były pozbawione lub ograniczone we władzy rodzicielskiej ani nie została zawieszona

- wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu

- nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim

- maja odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania

- uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania

Pełnienie funkcji zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej wymaga dodatkowo:

- uzyskania pozytywnej opinii ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, wydanej na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego

- odbycia szkolenia oraz uzyskania zaświadczenia kwalifikacyjnego

Rodzina zastępcza w wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw. Opiekę nad powierzonym dzieckiem sprawuje osobiście z wyjątkiem przypadków, gdy nie może z powodów zdrowotnych lub losowych sprawować opieki osobiście lub , gdy dziecko okresowo przebywa w innej placówce zapewniającej mu opiekę i wychowanie.

Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się:

- osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka

- przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej

- odpowiednią różnicę wieku między kandydatami do pełnienia funkcji rodziny zastępczej a dzieckiem

- poziom rozwoju i sprawności dziecka, wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno-wychowawczej lub resocjalizacyjnej oraz możliwości zaspokajania potrzeb dziecka

- zasadę nie rozłączania rodzeństwa

- w miarę możliwości opinię wyrażona przez dziecko

Rodzina zastępcza zapewnia dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju, w tym:

- odpowiednie warunki bytowe

- możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego

- możliwości zaspokojenia indywidualnych potrzeb dziecka

- możliwość właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań

- odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego

Dziecko może być umieszczone w rodzinie zastępczej na podstawie orzeczenia sądu (i w tej sytuacji kandydaci na rodziców zastępczych składają do sądu opiekuńczego wniosek o ustanowienie ich rodziną zastępczą dla konkretnego dziecka lub zgłaszają swoją gotowość do pełnienia takiej funkcji) lub gdy w przypadku pilnej konieczności zapewnienia dziecku opieki zastępczej umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej jest możliwe na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartą między rodziną zastępczą a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny. W takiej sytuacji starosta ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu.

Rodziny zastępcze dzielą się na:

- spokrewnione z dzieckiem

- niespokrewnione z dzieckiem

- zawodowe niespokrewnione z dzieckiem

- wielodzietne

- specjalistyczne

- o charakterze pogotowia rodzinnego

Rodziny spokrewnione to takie, w których opiekę i wychowanie nad dzieckiem przejmują członkowie rodziny dziecka np. dziadkowie, wujostwo lub rodzeństwo.

Rodziny niespokrewnione to rodziny, które są z punktu widzenia prawa obce dla dziecka.

Rodziny zastępcze zawodowe, niespokrewnione z dzieckiem:

Wielodzietne – to te rodziny, w których umieszcza się w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci; w razie konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa określona powyżej liczba dzieci może się zwiększyć.

Specjalistyczne – w tych rodzinach umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami lub problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji; w tym samym czasie w tego typu rodzinie może przebywać nie więcej niż troje dzieci.

O charakterze pogotowia rodzinnego – w takiej rodzinie umieszcza się nie więcej niż troje dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy ; w szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące; rodzina ta nie może odmówić przyjęcia dziecka w wieku do 10 lat , jeżeli zostało doprowadzone przez policję - w tej sytuacji dziecko przebywa w tej rodzinie do czasu wydania orzeczenia przez sąd opiekuńczy.

Nie mogą być zawodową niespokrewnioną z dzieckiem rodziną zastępczą osoby całkowicie niezdolne do pracy.

Pełnienie funkcji rodziny niespokrewnionej z dzieckiem i zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem nie wyklucza pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem.

PODSTAWOWE UPRAWNIENIA RODZIN ZASTĘPCZYCH

Rodzice zastępczy mają w szczególności prawo do:

- reprezentowania dziecka w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb związanych z jego utrzymaniem, w tym m.in.: alimentów, renty rodzinnej i odszkodowawczej czy zasiłku pielęgnacyjnego z zastrzeżeniem jednak, że prawo to przysługuje tylko tym rodzinom, w których dziecko zostało umieszczone na mocy orzeczenia sądu opiekuńczego

- uzyskania w powiatowym centrum pomocy rodzinie, szczegółowych informacji o przyjmowanym dziecku i jego sytuacji rodzinnej oraz zapewnienia, w miarę potrzeby, kontaktu z dzieckiem przed umieszczeniem go w tej rodzinie, a także informacji o specyficznych potrzebach dziecka, w tym o orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego czy udziału w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych oraz o konieczności objęcia dziecka pomocą profilaktyczno-wychowawczą lub resocjalizacyjną

- wsparcia ze strony powiatowego centrum pomocy rodzinie w rozwiązywaniu zgłaszanych przez t ę rodzinę problemów

- wynagrodzenia, które przysługuje tylko rodzinom zastępczym zawodowym niespokrewnionym z dzieckiem; zawodowa rodzina wielodzietna i specjalistyczna otrzymuje wynagrodzenie z tytułu świadczonej opieki i wychowania, a rodzina zawodowa o charakterze pogotowia rodzinnego otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka lub z tytułu świadczonej opieki i wychowania; wynagrodzenie dla rodzin zawodowych wypłacane jest n podstawie umowy zawieranej pomiędzy ta rodzina a starosta (umowy cywilnoprawnej) – jeżeli umowę zawierają małżonkowie, wynagrodzenie przysługuje tylko jednemu z nich

- pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI RODZIN ZASTĘPCZYCH

Rodzice zastępczy mają w szczególności obowiązek:

- sprawowania osobistej opieki i wychowania nad powierzonym dzieckiem

- zapewnienia dziecku warunków rozwoju i wychowania odpowiednich do jego stanu i poziomu rozwoju

- współdziałania z powiatowym centrum pomocy rodzinie

- uczestniczenia w szkoleniach organizowanych przez powiatowe centrum pomocy rodzinie lub na jego zlecenie

SZKOLENIE RODZIN ZASTĘPCZYCH

Rodziny zastępcze uczestniczą w szkoleniu organizowanym przez powiatowe centrum pomocy rodzinie lub na jego zlecenie.

Szkolenie spokrewnionych rodzin zastępczych prowadzi się w zależności od potrzeb rodziny według indywidualnego planu szkolenia natomiast szkolenia dla niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych oraz zawodowych rodzin zastępczych prowadzi się według programów szkolenia zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Zakres programu szkolenia dla niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzin zastępczych uwzględnia specyfikę zadań opieki i wychowania stojących przed tymi rodzinami.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie, rozpatrując oferty kandydatów do pełnienia funkcji niespokrewnionej z dzieckiem zawodowej rodziny zastępczej, bierze pod uwagę w szczególności:

- predyspozycje psychofizyczne kandydatów do pełnienia tej funkcji, w zależności od typu rodziny zastępczej

- niezbędne umiejętności w opiece nad dziećmi o szczególnych potrzebach

- doświadczenie w pracy z dziećmi o szczególnych potrzebach

- informacje pozwalające na ocenę funkcjonowania kandydatów w środowisku lokalnym

- warunki mieszkaniowe kandydatów pozwalające na przyjęcie dziecka o szczególnych potrzebach

POMOC PIENIĘŻNA DLA RODZIN ZASTĘPCZYCH

Rodzinie zastępczej udziela się pomocy finansowej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka. Podstawą ustalenia wysokości pomocy pieniężnej jest kwota 1647 zł.

Wysokość takiej pomocy uzależniona jest m.in. od wieku dziecka, jego stanu zdrowia czy niedostosowania społecznego.

Wysokość pomocy pieniężnej wynosi w przypadku dziecka:

· do 7 lat - 60% podstawy

· do 7 lat, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności - 80% podstawy

· od 7 do 18 lat, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności - 60%

· od 7 do 18 lat, umieszczonego w rodzinie zastępczej na podstawie ustawy z dna 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich - 60% podstawy, a w przypadku posiadania przez dziecko orzezcenia o niepełnosprawności - 80 % podstawy

Niespokrewniona z dzieckiem rodzina zastępcza otrzymuje dodatkowo na każde umieszczone w niej dziecko kwotę równoważną 10% podstawy z tytułu wychowania i sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Jeżeli dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej posiada dochód (np. otrzymywana renta wraz z dodatkiem dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny, otrzymywane alimenty czy kwota odpowiadająca dochodom uzyskiwanym z majątku dziecka) to kwotę pomocy pieniężnej ustalonej dla rodziny zastępczej pomniejsza się o kwotę odpowiadającą 50% dochodu dziecka, z tym, że pomoc pieniężna nie może być niższa niż 10% podstawy.

Pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka przyznaje się za okres pobytu dziecka:

- w rodzinie zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, rodzinie zastępczej niespokrewnionej z dzieckiem, zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem wielodzietnej i specjalistycznej rodzinie zastępczej , począwszy od dnia ustanowienia rodziny zastępczej

- w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego, począwszy od dnia, w którym dziecko zostało faktycznie umieszczone w tej rodzinie, lecz nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku.

Starosta może także przyznać rodzinie zastępczej jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie koniecznych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny dziecka w wysokości do 150 % podstawy.

Na podstawie Ustawy o pomocy społecznej oraz Rozporządzenie w sprawie rodzin zastępczych oraz materiałów informacyjnych wydanych w ramach programu "Rodzicielstwo zastęcze - nadzieją - Aktywne wspieranie rodzinnej opiek zastępczej" .